Barış Manço’nun 1979 Yılında meşhur ettiği, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısı bir efsane değil bir gerçekmiş. Merhum sanatçı Barış Manço’nun Mançoloji albümünde çıkış yaptığı “Sarı Çizmeli Mehmet Ağa” şarkısının yaşanmış bir hikayeden esinlenerek yazıldığı ve gerçek bir hikayesi olduğunu bilmeyen okuyucularımız için anlatmak istedik....
Barış Manço şarkıları ile gönlümüzü fethetmiş, ölümünün üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen halen dinlenen nadir usta sanatçılarımızdan biri. Büyük usta yazdığı her şarkıda ayrı bir hikayeye, ayrı bir bilgiye ve duyguya yer veriyor ve halen gönlümüze dokunmaya devam ediyor. Bu hikayelerden biri de Yaz Dostum şarkısı hikayesi. Yaz Dostum şarkısı içinde geçen Sarı Çizmeli Mehmet Ağa deyimini sıkça duymuşsunuzdur. Peki ya Sarı Çizmeli Mehmet Ağa hikayesi ve şarkıya konu olan Mehmet Ağa’yı biliyor musunuz? İşte gerçek bir olaydan alınıp notalara dökülen bu şarkının hikayesini sizler için derledik. Barış Manço’nun 1979 Yılında meşhur ettiği, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısı bir efsane değil bir gerçekmiş. Mehmet Ağa Aslen Karamanlı bir Toprak ağasıyken, Osmanlı Dönemi yetkilileri Mehmet ağayı çağırarak Kıbrıs Girnede büyük bir arsa vermişler. Karamandaki Bahçelerin gibi Ek, biç, Halka iş ver bizde sana toprak bağışlayalım. Hayvancılık ve Tarımı geliştir derler… 1810-1920 tarihleri arasında yaşamış Karamandan Kıbrıs’a 5 kardeşinide alıp gelmişler. Yörük Türkmendir… Kıbrıstaki Köyünün adının Göçeri olması, Yörüklerin konar göçer hayatından gelmektedir. Yörükler köyü de derlermiş Göçeri köyüne .. Sarı Çizmeli Mehmet ağa, Devlete söz verdiği gibi Tarımda ve Hayvancılıkta Binlerce kişi çalıştırır, İş verir büyük bir aile olurlar… 3 bin dönüm toprağı varmış. Kavgalıları barıştırır, bekarları evlendirir, eşyalarını hediye eder, ev verir, en az da bir dönüm toprak bağışlarmış. Fakir fukara bir kahvehaneye, ya da lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer, tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ya yazdırırlarmış.
Yaz Dostum Hikayesi ve Deyim Anlamı
1800’lü yıllarda Osmanlı yıllarında yürürlüğe giren Tanzimat Fermanı ile herkesin giyim kuşamına, giyeceği ayakkabı rengine kadar kurallar belirlenmiştir. Buna göre yeniçeriler üniformalarının altına sarı çizme, küçük zabitler ise yalnızca siyah çizme giyebiliyorlardı. Bu dönemde dolayısıyla halkın büyük çoğunluğu da sarı çizme ya da ayakkabı giyiyordu. O dönemde şu an bile olduğu gibi onlarca hatta yüzlerce Mehmet isimli adam bulunuyordu. Soyadı Kanunu’nun da çıkmasına yıllar yıllar olduğunu düşünürsek insanları birbirinden ayırmak bu dönemde hayli zordu. Hal böyle olunca sokağa çıktığınızda birçok sarı çizmeli Mehmet Ağa bulabilirdiniz. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa deyiminde kim olduğu belli olmayan, nerede oturduğu bilinmeyen anlamı da buradan geliyor. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa Hikayesi Barış Manço’nun şarkısına konu olan Sarı Çizmeli Mehmet Ağa ise yine 1800’lü yıllarda yaşamış bir köyün ağasıdır. Mehmet Ağa yardımseverliği ve bol gönüllü biri olarak bilinirmiş. Öyle ki şehre indiğinde tüm esnaf onu tanır, ihtiyaç sahiplerinin yaptıkları veresiye alışverişlerin hesabını ödermiş. Zamanla ihtiyaç sahibi insanlar hesabını Mehmet Ağa’ya yazdırır olmuş. Her ayın belli gününde şehre inen Mehmet Ağa tüm esnafa tek tek uğrar borçlarını ödermiş. Hatta evlenen gençlere hediye olarak toprak verdiği bile söylenir. Hayatını hayır işleri ile geçiren köy ağası Mehmet, hayatı boyunca yardımlar yapmış zengin bir toprak ağası olarak bilinirmiş. Ancak beş parasız bir şekilde vefat emiştir. Barış Manço 1971 yılında bu adamın hikayesini Kıbrıs gezisinde duyar ve sonra Mehmet Ağa’yı araştırmaya başlar. Araştırmalarının sonucunda Mehmet Ağa’nın mezarını bularak mezar taşı yaptırır. Ardından böylesi gönlü bol bir adamın unutulmaz olması için ona Yaz Dostum isimli unutulmaz şarkıyı armağan eder. Göçeri köyü muhtarı Mustafa Göçeri, Barış Manço’nun 1971 yılında Kıbrıs’a geldiğini ve Göçeri köyünü gezdiğini ifade ederek, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın hikayesini dinleyip şarkıyı yazdığını 1982 yılında da mezarını yaptırdığını kaydetti. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın fakire yardım eden bir kişi olduğunu kaydeden Mustafa Göçeri, ömrünün son günlerine kadar bu şekilde yaşadığı kaydetti.
YAZ DOSTUM- SARI ÇİZMELİ MEHMET AĞA ŞARKI SÖZLERİ
Yaz dostum güzel sevmeyene adam denir mi
Yaz dostum selam almayana yiğit denir mi?
Yaz dostum altı üstü beş metrelik bez için
Yaz dostum boşa geçmiş ömre yaşam denir mi?
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı
Yaz dostum yoksul görsen besle kaymak bal ile
Yaz dostum garipleri giydir ipek şal ile
Yaz dostum öksüz görsen sar kanadın kolunu
Yaz dostum kimse göçmez bu dünyadan mal ile
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı
Yaz dostum Barış söyler kendi bir ders alır mı?
Yaz dostum su üstüne yazı yazsan kalır mı?
Yaz dostum bir dünya ki haklı haksız karışmış?
Yaz dostum boşa koysan dolmaz dolusu alır mı?
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı
Barış Manço şarkıları ile gönlümüzü fethetmiş, ölümünün üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen halen dinlenen nadir usta sanatçılarımızdan biri. Büyük usta yazdığı her şarkıda ayrı bir hikayeye, ayrı bir bilgiye ve duyguya yer veriyor ve halen gönlümüze dokunmaya devam ediyor. Bu hikayelerden biri de Yaz Dostum şarkısı hikayesi. Yaz Dostum şarkısı içinde geçen Sarı Çizmeli Mehmet Ağa deyimini sıkça duymuşsunuzdur. Peki ya Sarı Çizmeli Mehmet Ağa hikayesi ve şarkıya konu olan Mehmet Ağa’yı biliyor musunuz? İşte gerçek bir olaydan alınıp notalara dökülen bu şarkının hikayesini sizler için derledik. Barış Manço’nun 1979 Yılında meşhur ettiği, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısı bir efsane değil bir gerçekmiş. Mehmet Ağa Aslen Karamanlı bir Toprak ağasıyken, Osmanlı Dönemi yetkilileri Mehmet ağayı çağırarak Kıbrıs Girnede büyük bir arsa vermişler. Karamandaki Bahçelerin gibi Ek, biç, Halka iş ver bizde sana toprak bağışlayalım. Hayvancılık ve Tarımı geliştir derler… 1810-1920 tarihleri arasında yaşamış Karamandan Kıbrıs’a 5 kardeşinide alıp gelmişler. Yörük Türkmendir… Kıbrıstaki Köyünün adının Göçeri olması, Yörüklerin konar göçer hayatından gelmektedir. Yörükler köyü de derlermiş Göçeri köyüne .. Sarı Çizmeli Mehmet ağa, Devlete söz verdiği gibi Tarımda ve Hayvancılıkta Binlerce kişi çalıştırır, İş verir büyük bir aile olurlar… 3 bin dönüm toprağı varmış. Kavgalıları barıştırır, bekarları evlendirir, eşyalarını hediye eder, ev verir, en az da bir dönüm toprak bağışlarmış. Fakir fukara bir kahvehaneye, ya da lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer, tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ya yazdırırlarmış.
Yaz Dostum Hikayesi ve Deyim Anlamı
1800’lü yıllarda Osmanlı yıllarında yürürlüğe giren Tanzimat Fermanı ile herkesin giyim kuşamına, giyeceği ayakkabı rengine kadar kurallar belirlenmiştir. Buna göre yeniçeriler üniformalarının altına sarı çizme, küçük zabitler ise yalnızca siyah çizme giyebiliyorlardı. Bu dönemde dolayısıyla halkın büyük çoğunluğu da sarı çizme ya da ayakkabı giyiyordu. O dönemde şu an bile olduğu gibi onlarca hatta yüzlerce Mehmet isimli adam bulunuyordu. Soyadı Kanunu’nun da çıkmasına yıllar yıllar olduğunu düşünürsek insanları birbirinden ayırmak bu dönemde hayli zordu. Hal böyle olunca sokağa çıktığınızda birçok sarı çizmeli Mehmet Ağa bulabilirdiniz. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa deyiminde kim olduğu belli olmayan, nerede oturduğu bilinmeyen anlamı da buradan geliyor. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa Hikayesi Barış Manço’nun şarkısına konu olan Sarı Çizmeli Mehmet Ağa ise yine 1800’lü yıllarda yaşamış bir köyün ağasıdır. Mehmet Ağa yardımseverliği ve bol gönüllü biri olarak bilinirmiş. Öyle ki şehre indiğinde tüm esnaf onu tanır, ihtiyaç sahiplerinin yaptıkları veresiye alışverişlerin hesabını ödermiş. Zamanla ihtiyaç sahibi insanlar hesabını Mehmet Ağa’ya yazdırır olmuş. Her ayın belli gününde şehre inen Mehmet Ağa tüm esnafa tek tek uğrar borçlarını ödermiş. Hatta evlenen gençlere hediye olarak toprak verdiği bile söylenir. Hayatını hayır işleri ile geçiren köy ağası Mehmet, hayatı boyunca yardımlar yapmış zengin bir toprak ağası olarak bilinirmiş. Ancak beş parasız bir şekilde vefat emiştir. Barış Manço 1971 yılında bu adamın hikayesini Kıbrıs gezisinde duyar ve sonra Mehmet Ağa’yı araştırmaya başlar. Araştırmalarının sonucunda Mehmet Ağa’nın mezarını bularak mezar taşı yaptırır. Ardından böylesi gönlü bol bir adamın unutulmaz olması için ona Yaz Dostum isimli unutulmaz şarkıyı armağan eder. Göçeri köyü muhtarı Mustafa Göçeri, Barış Manço’nun 1971 yılında Kıbrıs’a geldiğini ve Göçeri köyünü gezdiğini ifade ederek, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın hikayesini dinleyip şarkıyı yazdığını 1982 yılında da mezarını yaptırdığını kaydetti. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın fakire yardım eden bir kişi olduğunu kaydeden Mustafa Göçeri, ömrünün son günlerine kadar bu şekilde yaşadığı kaydetti.
YAZ DOSTUM- SARI ÇİZMELİ MEHMET AĞA ŞARKI SÖZLERİ
Yaz dostum güzel sevmeyene adam denir mi
Yaz dostum selam almayana yiğit denir mi?
Yaz dostum altı üstü beş metrelik bez için
Yaz dostum boşa geçmiş ömre yaşam denir mi?
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı
Yaz dostum yoksul görsen besle kaymak bal ile
Yaz dostum garipleri giydir ipek şal ile
Yaz dostum öksüz görsen sar kanadın kolunu
Yaz dostum kimse göçmez bu dünyadan mal ile
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı
Yaz dostum Barış söyler kendi bir ders alır mı?
Yaz dostum su üstüne yazı yazsan kalır mı?
Yaz dostum bir dünya ki haklı haksız karışmış?
Yaz dostum boşa koysan dolmaz dolusu alır mı?
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı